Objawy autyzmu wczesnego okresu u niemowląt mogą pojawiać się zupełnie inaczej, ale choroba i objawy są indywidualne. W niektórych przypadkach wczesne objawy autyzmu mogą być nawet mylone z dobrym zachowaniem — dziecko jest niewymagające, spokojne i niezależne.
Należy więc zwrócić uwagę na to, czy Twoje dziecko spełnia podstawowe etapy rozwoju rówieśników. Jest kilka znaczników, które wymagają podkreślenia.
Objawy autyzmu u niemowląt poniżej 1 roku życia
- Do 6 miesiąca życia dziecko nie okazuje oczywistych emocji, nawet spotkanie z matką nie powoduje u niego zmiany podłoża emocjonalnego.
- Do 9 miesiąca dziecko nie próbuje bełkotać, nie szuka kontaktu wzrokowego i może wydawać się, że patrzy przez ciebie, a nie w twoje oczy. Nie reaguje na swoje imię, natomiast w innych sytuacjach nie wykazuje problemów ze słuchem. Dziecko nie próbuje inicjować ani odpowiadać na uścisk matki. Raczej nie lubi nawet kontaktu dotykowego.
- Do 1 roku życia obserwuje się wyraźne opóźnienie lub brak rozwoju języka mówionego, któremu nie towarzyszą próby kompensacji innymi formami komunikacji, np. gestami.
Samo schorzenie jest zazwyczaj widoczne do drugiego roku życia, wtedy też można jednoznacznie postawić diagnozę. Jednak im wcześniej rozpoczniemy leczenie, tym większa szansa na owocny wynik!
Objawy autyzmu wczesnego u dzieci 2-letnich
- Dziecko nie wskazuje na przedmioty, które mogłyby je zainteresować w otaczającym je świecie. W wieku 14-16 miesięcy normalne dzieci aktywnie używają języka migowego.
- Nie rozumie prostych, jednoetapowych instrukcji, np. prośby o pokazanie, gdzie jest kostka lub zabawka.
- Dziecko nie wykorzystuje umiejętności werbalnych i nierzadko dochodzi do regresu, tzn. wcześniej dziecko starało się być aktywne werbalnie i nagle zaczyna tracić umiejętności werbalne. Podobne przypadki regresji występują również w obszarze społecznym, to tak jakby dziecko wycofywało się w głąb siebie.
- Nierzadko zdarza się, że dziecko ogranicza swoją aktywność ruchową.
- Okazuje emocje w sposób niezrozumiały dla innych, np. śmieje się lub płacze w sposób nieodpowiedni.
Objawy autyzmu o wczesnym początku u trzecioletniego dziecka
Im dziecko jest starsze, tym objawy stają się silniejsze i wtedy ustala się schemat choroby.
- Podczas codziennej zabawy dziecko z autyzmem wczesnym ma tendencję do skupiania swojej uwagi na jednym przedmiocie lub szczególe, tzn. może być zainteresowane tylko kierownicą samochodu. W związku z tym nie prowadzi samochodu po dywanie, a jedynie kręci kierownicą palcami. Tym samym cała zabawa wygląda jednostronnie, brakuje w niej kreatywności i wyobraźni.
- Interesuje się nietypowymi przedmiotami lub czynnościami.
- Takie dziecko lubi ruchy jednostajne, np. przerzucanie książki, zabawę z włącznikiem światła, wielokrotne zapalanie i gaszenie światła w pokoju. Dużo czasu spędza na układaniu przedmiotów w określonym porządku.
- Nie rozumie zabaw naśladowczych, nie weźmie udziału w zabawie w udawanie, a sztuka nie jest dla niego.
- Nie jest zainteresowane zabawą z rówieśnikami i woli spędzać czas w samotności.
- Takie dziecko często stosuje zachowania wzorcowe, każde odstępstwo od zwykłego stanu rzeczy może wywołać gwałtowną reakcję, aż do histerii. Na przykład zwykłe wyjście do sklepu czy na spacer nową trasą może doprowadzić do opisanej wyżej eksplozji emocji. To samo dotyczy nawyków żywieniowych. Dziecko może gwałtownie reagować na nowy pokarm i odmawiać spożywania wielu produktów.
- Dziecko jest nadmiernie wrażliwe na różnego rodzaju bodźce zewnętrzne, np. hałas z zewnątrz, nieznany zapach, nawet nowe ubranie lub dodatek na nim może wpłynąć na nastrój dziecka. Dziecko reaguje niespodziewanie na bodźce bolesne lub drażniące, nagły dźwięk może wywołać u niego panikę, natomiast prawdziwy zespół bólowy może pozostać niezauważony.
- Dziecko jest również wybiórcze w zakresie lęków. Może się bać zwykłego, codziennego przedmiotu, a jednocześnie nie bać się przedmiotów, które mogą stanowić realne zagrożenie dla zdrowia lub życia.
- Innym bardzo oczywistym objawem autyzmu u niemowląt jest problem ze snem. Dziecko ma trudności z zasypianiem, a sen jest przerywany i zaburzony.
- Dziecko z autyzmem o wczesnym początku ma tendencję do wykazywania zachowań powtarzalnych.
- Ma tendencję do wahań emocjonalnych i behawioralnych.
Nasilenie objawów u dzieci z autyzmem może być bardzo różne — od całkowitej niezdolności do komunikowania się z innymi do pewnych „dziwactw” w zachowaniu, takich jak kompulsywne ruchy, zbyt wąski zakres zainteresowań czy niestandardowy sposób mówienia.
Chłopcy są bardziej podatni na zaburzenia ze spektrum autyzmu — są dwa do trzech razy bardziej narażeni niż dziewczynki na ogólne doświadczenie tego zaburzenia. Naukowcy przypisują to lepszym umiejętnościom komunikacyjnym kobiet, co może oznaczać, że łagodne formy autyzmu mogą po prostu pozostać niezauważone.
